世界语万花筒
你读过《罗刹海市》世界语版本吗？
你读过《罗刹海市》世界语版本吗？
发布日期：2023-09-20 10:30
近日著名歌手刀郎的一首歌《罗刹海市》爆火全网，网友们对歌词的各种解读，成为茶余饭后的谈资。《聊斋志异》这本旷世奇书再次走进人们的视线。这部作品被翻译成多种文字，上世纪90年代，世界语大师李士俊先生也把《聊斋志异》翻译成世界语，外文名字是“Mirrakontoj de Liaozhai”，这里面就有《罗刹海市》故事。其中有多句脍炙人口的词句，让我们共同学习一下。
首先，小说的题目是“La Rakŝasoj kaj la mara foiro”，对应英文题目是“The Raksha Country and the Sea Market”。“罗刹”（梵语Rākṣasa）是印度神话里的一种鬼神，佛教将罗刹吸收为护法神。罗刹国，是指清代蒲松龄《聊斋志异》里虚构的一个虚无飘渺的国家，那里的人以丑为美，完全是一个颠倒过来的世界。罗刹的概念随着印度文化和佛教文化的扩散而广泛流行在东亚和东南亚，在中国民间文化中也深入人心，《西游记》中的铁扇公主即为罗刹女。
“海市”，实际上是海市蜃楼，miraĝo, fatamorgano，幻觉景象。
下面，我们也来具体欣赏一下李士俊老师的翻译：
1. 辄从梨园子弟以锦帕缠头，美如好女，因复有“俊人”之号。
Li ofte ludis operojn kune kun aktoroj, kaj kun la kapo volvita en silka tuko li aspektis kiel belulino.
“梨园”在这里代指戏曲，对应的世界语是opero，“梨园弟子”可以称operaj aktoroj。句中的“俊人”让我们联想到起外号，外号可以说moknomo/ ŝercnomo，更正式的雅称可以为eleganta nomo。
2. 遇饮食者，则奔而往，人惊遁，则啜其余。
Se li vidis, ke iuj estas manĝantaj, li tuj kuris al ili; kaj kiam ili forfuĝis pro timo, li englutis la restaĵon de ilia manĝaĵo.
“啜”既有吃又有喝的意思，engluti用得很巧妙，在某些场合下也可以翻译成suĉi，比如suĉi lakton。
3. 双耳皆背生，鼻三孔，睫毛覆目如帘。
Liaj oreloj direktiĝas dorsflanken, lia nazo havas tri truojn kaj liaj longaj okulharoj pendas kiel kurteno.
Direktiĝas dorsflanken表示方向向背面，表达得生动形象。
4. 居久之，与主人饮而醉，把剑起舞，以煤涂面作张飞。
Longe post la intervidiĝo kun la eksoficiro iutage Ma Ji ebriiĝis dum drinkado kun li. Ma nigrigis sian vizaĝon per fulgo, ke ĝi aspektis kiel tiu de Zhang Fei, elingigis sian spadon kaj ekdancis.
Fulgo可以做不及物动词用，生烟、冒烟，也可以做名词油烟、烟灰用。
4. 主人顾而乐之，问：“中国亦有此乐乎？”曰：“有。”主人请拟其声，遂击桌为度一曲。
La mastro rigardadis kun ĝojo kaj demandis lin: "Ĉu ankaŭ en Ĉinio estas tia muziko?" Ma Ji respondis: "Jes." La mastro petis, ke li prezentu ĉinan muzikon por ili. Sekve Ma Ji prezentis kanton takte frapetante la tablon.
Takte 是打拍子的意思，此句也可翻译成per takta frapetado。
5. 无何，马归，街衢人望见之，噪奔跌蹶，如逢怪物。
Post iom da tempo, Ma Ji ekiris returne al la vilaĝo. Lin ekvidinte, irantoj sur la strato ekkriis kaj kuris stumblante por forfuĝi de li, kvazaŭ li estus monstro.
Stumbli是踉踉跄跄的意思，不及物动词，后面通常接sur, pri或ĉe。
《聊斋志异》世界语版出版于上世纪90年代，文字通俗易懂，是世界语者中世文对照阅读的典范读本。在此，也希望大家借助热门话题，围绕世界语开展学习讨论，共同进步。
分享到：